"سیاست‌ها و مدیریت منابع‌طبیعی و محیط زیست"

 

کتاب "سیاست‌ها و مدیریت منابع‌طبیعی و محیط زیست" گردآوری مجموعه‌ای از نقطه نظرات پروفسور علی یخکشی درباره اخبار و وقایع مهم در زمینه منابع‌طبیعی ومحیط زیست است که به‌وسیله نوشین آفتاب طلب جمع‌آوری و به کوشش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در 308 صفحه به چاپ رسیده است.

به گزارش خبرنگار ایانا، با مطالعه این کتاب علاقمندان و فعالان حوزه منابع طبیعی و محیط زیست می‌توانند تحولات و حوادث منابع‌طبیعی و محیط زیست را در گذری 37 ساله مرور کنند و نقاط ضعف و قوت این حوزه را به روشنی دریابند. مطالعه این کتاب به دانشجویان و کارشناسان منابع طبیعی و محیط زیست توصیه می‌شود.

جدیدترین اثر پروفسور یخکشی شامل دو بخش است. بخش اول مقالاتی است که در یک بازه زمانی از سال 1358 تا نیمه اول دهه هشتاد نگاشته شده است. یکی از این مقالات با عنوان "سیاست منابع طبیعی ایران در یک صد سال گذشته"، انتقاد شدیدی نسبت به تاراج منابع طبیعی ایران در گذشته و سیاست وابسته کردن کشور دارد. در این مقاله پروفسور یخکشی به وابسته کردن چلوکباب ایرانی به برنج آمریکایی، گوشت استرالیایی، کره هلندی و بلغاری و تخم مرغ آلمانی اعتراض می‌کند. قسمت دوم کتاب مربوط به مقالات سال 86 تا سال 87 است.

بخش اول از جدیترین اثر منتشر شده این شخصیت علمی، با مقاله "جنگل‌ها و حفاظت محیط زیست باید وابسته به کدام وزاتخانه باشد" آغاز می‌شود. این مقاله در سال 1382 منتشر شده است. در این مقاله یخکشی متذکر می‌شود که سازمان جنگل‌ها وابسته به وزارت کشاورزی از نظر کلی یک فرم مناسب و راضی کننده نیست، اصولا ادغام دو غول بزرگ وزارت کشاورزی و جهاد سازندگی در یک وزارتخانه به نام جهاد کشاورزی کار درست و معقولی نبوده است و امکان نظارت و کنترل بر همه امور، برای هیچ وزیر و مدیر پرقدرتی امکان‌پذیر نیست. با توجه به اینکه ساختار جدید از سازمان‌های متعددی تشکیل شده که در امرسیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، به‌علت تضاد اهدافشان، نمی‌توانند با هم هم‌خوانی و هماهنگی داشته باشند و همانند سنگ کنگلومرایی هستند که با فشار زیاد بهم چسبیده‌اند، در نتیجه هیچ یک از اجزا، کارکردهای خود را نخواهند داشت. در پایان این نوشتار نیز این عضو هیات علمی دانشگاه تهران به ارائه راهکار می‌پردازند. یکی از راهکارهای ارائه شده توسط وی، پیشنهاد تشکیل وزرات مستقل منابع طبیعی و محیط زیست است.

در سال 1387 در مصاحبه‌ای با عنوان " چگونگی دریافت خسارت زیست محیطی از عراق" به تشریح شرایط ایران در آن مقطع زمانی می‌پردازد. در این مقاله ذکر شده که دولت ایران از دکتر یخکشی برای اثبات دعوی خسارت ناشی از انتشار و سوختن نفت کویت در سواحل ایران کمک خواسته شده است. این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه به تشریح تلاش‌هایش برای فراهم کردن مدارک لازم از تلویزیون آلمان گرفته تا آزمایشات دقیق خاک در دانشگاه آلمان، سخن می‌گوید.

در مقاله دیگری که در سال 1387 منتشر شده است، ضعف مدیریت را ناشی از انتصاب مدیران با تخصص ناکافی می‌داند که طی مراحلی چهار عامل: نادانی، ناتوانی، ناامنی و نیاز،(چهار نون)، باعث حذف نیروهای کارشناس و زبده و ضعیف‌تر شدن هر چه بیشتر سیستم می‌شود.

در سال 1393 در نامه‌ای به مسوولان کشور تحت عنوان " اگر پارک ملی ارومیه بمیرد، همه ما مقصریم" به نقش منفی افراد حقیقی و حقوقی در ایجاد چنین وضعیت بحرانی پرداخته و سپس راه حل‌هایی را برای احیای مجدد آن پیشنهاد می‌کند. در این مقاله به نقش اساتید و کارشناسان و عدم هماهنگی بین سازمان‌های اجرایی به تفصیل پرداخته شده است.

بخش مقالات با مقاله "هشدار پروفسور یخکشی درباره طرح تغییر کاربری اراضی ملی" در سال 1395 پایان می‌یابد که تاکید می‌کند: باریکه حاشیه دریای مازندران به علت تراکم بالای جمعیت دیگر ظرفیت تغییر کاربری را ندارد و هر دست‌اندازی در آن می‌تواند خسارات زیست محیطی سنگینی را به‌بار آورد.

بخش دوم کتاب، شامل 6 مصاحبه است که یخکشی با رادیو فرهنگ، رادیو گفتگو و رادیو طبرستان طی سال‌های 1386 تا1387 انجام داده است. این بخش مروری بر زندگی وی، فرازو نشیب‌ها و خاطرات این عضو هیات علمی دانشگاه تهران دارد که به نوبه خود خواندنی و آموزنده است.